Khu vực Đông Nam Á nằm ở phía Đông Nam của châu Á. Đây cũng là nơi tiếp giáp giữa Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương và có vị trí cầu nối giữa 3 lục địa Á – Âu với lục địa Ô-xtrây-li-a. Đông Nam Á gồm một hệ thống các bán đảo, đảo và quần đảo đan xen cùng các biển và vịnh biển tương đối phức tạp.
Khu vực Đông Nam Á nằm ở phía Đông Nam của châu Á. Đây cũng là nơi tiếp giáp giữa Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương và có vị trí cầu nối giữa 3 lục địa Á – Âu với lục địa Ô-xtrây-li-a. Đông Nam Á gồm một hệ thống các bán đảo, đảo và quần đảo đan xen cùng các biển và vịnh biển tương đối phức tạp.
Tại Điều 2 Hiến chương ASEAN 2007 có nêu rõ nguyên tắc hoạt động của ASEAN và các Quốc gia thành viên như sau:
- Tôn trọng độc lập, chủ quyền, bình đẳng, toàn vẹn lãnh thổ và bản sắc dân tộc của tất cả các Quốc gia thành viên;
- Cùng cam kết và chia sẻ trách nhiệm tập thể trong việc thúc đẩy hòa bình, an ninh và thịnh vượng ở khu vực;
- Không xâm lược, sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực hay các hành động khác dưới bất kỳ hình thức nào trái với luật pháp quốc tế;
- Giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình;
- Không can thiệp vào công việc nội bộ của các Quốc gia thành viên ASEAN;
- Tôn trọng quyền của các Quốc gia thành viên được quyết định vận mệnh của mình mà không có sự can thiệp, lật đổ và áp đặt từ bên ngoài;
- Tăng cường tham vấn về các vấn đề có ảnh hưởng nghiêm trọng đến lợi ích chung của ASEAN;
- Tuân thủ pháp quyền, quản trị tốt, các nguyên tắc của nền dân chủ và chính phủ hợp hiến;
- Tôn trọng các quyền tự do cơ bản, thúc đẩy và bảo vệ nhân quyền, và công bằng xã hội;
- Đề cao Hiến chương Liên Hợp Quốc và luật pháp quốc tế bao gồm cả luật nhân đạo quốc tế mà các Quốc gia thành viên đã tham gia
- Không tham gia vào bất kỳ một chính sách hay hoạt động nào, kể cả việc sử dụng lãnh thổ của một nước, do bất kỳ một Quốc gia thành viên ASEAN hay ngoài ASEAN hoặc đối tượng không phải là quốc gia tiến hành, đe dọa đến chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ hay sự ổn định chính trị và kinh tế của các Quốc gia thành viên ASEAN;
- Tôn trọng sự khác biệt về văn hóa, ngôn ngữ và tôn giáo của người dân ASEAN, đồng thời nhấn mạnh những giá trị chung trên tinh thần thống nhất trong đa dạng;
- Giữ vững vai trò trung tâm của ASEAN trong các quan hệ về chính trị, kinh tế, văn hoá và xã hội với bên ngoài, đồng thời vẫn duy trì tính chủ động, hướng ra bên ngoài, thu nạp và không phân biệt đối xử; và
- Tuân thủ các nguyên tắc thương mại đa biên và các cơ chế dựa trên luật lệ của ASEAN nhằm triển khai có hiệu quả các cam kết kinh tế, và giảm dần, tiến tới loại bỏ hoàn toàn các rào cản đối với liên kết kinh tế khu vực, trong một nền kinh tế do thị trường thúc đẩy
Khu vực Đông Nam Á gồm 11 quốc gia, đó là:
Trong đó có 10 quốc gia là thành viên chính thức của Tổ chức ASEAN và quốc gia còn lại là quan sát viên của tổ chức này (Đông Timor).
Đông Âu gồm những nước nào? Đông Âu có phát triển không? Các đất nước Đông Âu có đặc điểm gì nổi bật? Bài viết sẽ cung cấp những thông tin tổng quan nhất về các quốc gia trong khu vực này.
Khu vực Đông Âu gồm những nước nào? Đúng như tên gọi, khu vực này quy tụ những quốc gia nằm ở vị trí phía Đông châu Âu. Vì là một khu vực địa lý không chính thức của châu Âu và ranh giới giữa châu Âu và châu Á đôi khi còn nhiều tranh cãi, danh sách các quốc gia Đông Âu có thể thay đổi tùy theo hoàn cảnh chính trị, địa lý, nguồn gốc…
Tuy nhiên, 10 quốc gia và phần lãnh thổ dưới đây được Liên hợp quốc và phần đông quốc tế chấp nhận vào năm 2022.
Một số quốc gia Đông Âu được xếp hạng nghèo nhất châu Âu như: Moldova, Ukraine, Belarus và Bulgaria.
Trong 10 nước Đông Âu, Moldova, Nga và Ukraine là các nước Cộng hòa thuộc Liên Xô cũ. Một số học giả chỉ ra rằng đây là nguyên nhân chính dẫn đến việc hạn chế sự phát triển kinh tế.
Thực tế, Đông Âu có nguồn tài nguyên phong phú, thuận lợi cho việc phát triển nông nghiệp và công nghiệp. Các mỏ khoáng sản với trữ lượng lớn nhất là quặng than đá, sắt, kim loại màu, dầu mỏ. Các mỏ khoáng sản tập trung phần lớn ở Nga và Ukraina. Các khu rừng chủ yếu nằm ở Nga, Belarus và phía bắc Ukraine.
Ngành công nghiệp Đông Âu tương đối phát triển và xây dựng nhiều trung tâm công nghiệp lớn. Các ngành công nghiệp truyền thống giữ vai trò quan trọng gồm: luyện kim, khai thác khoáng sản, hoá chất, cơ khí…
Ngành công nghiệp ở Đông Âu đã gặp khó khăn trong một thời kỳ dài do sự chậm đổi mới công nghệ so với các nước Tây Âu và Mỹ. Các nước phát triển mạnh về công nghiệp so với khu vực là Nga và Ukraine.
Đông Âu có diện tích đồng bằng rộng lớn. Ukraine được coi là một trong những vựa lúa mì lớn ở châu Âu.
Belarus là một quốc gia nằm trong lục địa, phía đông tiếp giáp Nga. Nước cộng hòa Belarus thuộc Liên Xô cũ có 9,4 triệu dân. Dù rời Liên Xô từ năm 1991, Belarus vẫn duy trì mối quan hệ chặt chẽ với chính phủ Nga hiện tại – tương phản với nhiều quốc gia thuộc Liên Xô cũ khác. Thủ đô của Belarus là Minsk.
Belarus cho phép Nga di chuyển binh lính và phương tiện chiến tranh qua lãnh thổ Belarus trong cuộc xâm lược Ukraine năm 2022 của Nga.
Nền kinh tế Belarus được đánh giá là ổn định, tuy nhiên nguồn nguyên liệu còn phụ thuộc nhiều vào Nga (như dầu mỏ). Nông nghiệp phần lớn là các hợp tác xã. Những sản phẩm mũi nhọn là chăn nuôi gia súc và khoai tây.
Cộng hòa Séc không giáp biển, nằm giữa Đức và Slovakia, nơi từng được thống nhất là Tiệp Khắc. Thủ đô của đất nước là Praha.
Cộng hòa Séc là một trong những quốc gia phát triển nhất Đông Âu. Dịch vụ chăm sóc sức khỏe toàn cầu và giáo dục cao đẳng/đại học miễn phí cho tất cả mọi người. Nơi đây cũng được xếp hạng là một trong những quốc gia an toàn nhất trên thế giới.
Quốc gia cực nam của Đông Âu – Bulgaria nằm ngay phía trên Hy Lạp và Thổ Nhĩ Kỳ, giáp với Biển Đen ở phía đông.
Trước đây, đất nước này theo chế độ cộng sản và chuyển sang quốc gia dân chủ vào năm 1991. Bulgaria được coi là một quốc gia đang phát triển với nền kinh tế thị trường có thu nhập trung bình cao, chủ yếu dựa vào ngành khai thác mỏ, dịch vụ, máy móc, nông nghiệp.
Mặc dù có diện tích tương đối nhỏ – tổng diện tích đất liền của quốc gia này chỉ là 110.994 km² và đường biên giới chỉ kéo dài 2162 km (1.343 mi), Bulgaria tự hào có nhiều hệ sinh thái đa dạng và được xếp hạng là một trong những quốc gia đa dạng sinh học nhất trong Châu Âu.
Hungary là quốc gia không giáp biển, được đánh giá là một trong những nền kinh tế lành mạnh và phát triển nhất Đông Âu. Đất nước có sự bất bình đẳng về thu nhập ở mức tối thiểu và tập trung mạnh vào thương mại quốc tế, các ngành công nghiệp bao gồm chế biến thực phẩm, dược phẩm, điện tử và sản xuất máy.
Người Hungary được hưởng dịch vụ chăm sóc sức khỏe toàn dân miễn phí và hầu hết các trường đại học cũng miễn học phí.
Phần lớn người dân Hungary theo đạo Thiên chúa. Thủ đô Budapest của nước này cũng là nơi có giáo đường Do Thái lớn nhất châu Âu – Giáo đường Do Thái Dohany Street với sức chứa lên tới 3.000 tín đồ.
Với dân số năm 2021 chỉ hơn 4 triệu người và diện tích đất khoảng 33.846 km², Moldova là quốc gia nhỏ nhất ở Đông Âu. Từng là một lãnh thổ thuộc Liên Xô, đất nước này tuyên bố độc lập vào năm 1991.
Moldova (tên chính thức là Cộng hòa Moldova) là một trong những quốc gia nghèo nhất châu Âu và cũng là một trong những quốc gia xếp hạng thấp nhất châu Âu về chỉ số phát triển con người (dù vẫn cao hơn hầu hết các quốc gia khác).
Moldova không giáp biển, nhưng một thỏa thuận năm 2005 với Ukraine đã cho phép người Moldova tiếp cận Biển Đen.
Nền kinh tế Moldova phụ thuộc nhiều vào ngành nông nghiệp, với các sản phẩm chính là rau, trái cây. Kinh tế quốc gia đã sa sút nhiều kể từ khi Liên Xô sụp đổ.
Ba Lan là một quốc gia Đông Âu có biên giới phía bắc tạo thành bờ biển Baltic. Ba Lan là một trong những quốc gia lớn nhất Đông Âu về cả diện tích (khoảng 312.679 km²) và dân số (37,7 triệu người). Hơn 3,1 triệu người sống trong và xung quanh thủ đô Warsaw, Ba Lan.
Năm 1999, Ba Lan cùng với Hungary và Cộng hòa Séc trở thành những quốc gia Đông Âu đầu tiên gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Ba Lan cũng trở thành thành viên của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương, Liên minh Châu Âu (EU) vào năm 2004.
Ba Lan theo đuổi chính sách tự do hóa kinh tế. Hiện nay, quốc gia này được đánh giá mạnh hàng đầu trong số các nền kinh tế ở Đông Âu, đồng thời là một trong những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất EU.
Romania gia nhập NATO năm 2004 và EU năm 2007. Theo Eurostat, quốc gia này hiện là một trong số các nền kinh tế phát triển nhanh nhất ở châu Âu, tăng từ 44% mức trung bình của châu Âu năm 2007 lên 70% mức trung bình vào năm 2019.
Cũng như nhiều nước Đông Âu, nền kinh tế Romania tập trung chủ yếu vào các ngành dịch vụ và nhập khẩu các sản phẩm: dầu, điện, phần mềm, quần áo, dược phẩm và nông sản (thực phẩm và hoa). Du lịch cũng là một ngành đang phát triển của đất nước này.
Nga là quốc gia rộng lớn nhất trên thế giới và là quốc gia đông dân nhất Đông Âu và là quốc gia đông dân thứ chín trên thế giới vào năm 2023, với hơn 146 triệu người.
Nga sở hữu trữ lượng dầu khổng lồ, là một trong những nhà sản xuất và xuất khẩu dầu mỏ, khí tự nhiên lớn nhất thế giới. Tuy nhiên, các quốc gia trên thế giới đã áp dụng các biện pháp trừng phạt kinh tế nặng nề đối với Nga để đáp trả cuộc xâm lược Ukraine năm 2022 của Putin.
Tên chính thức là Cộng hòa Slovakia, Slovakia không giáp biển là quốc gia nhỏ thứ hai ở Đông Âu, chỉ sau Moldova.
Cùng với Cộng Hòa Séc, Slovakia từng là một nửa của Tiệp Khắc. Theo thời gian, Slovakia đã chuyển đổi từ một nước cộng sản và nền kinh tế do nhà nước kiểm soát sang một chính phủ dân chủ với nền kinh tế tư bản chủ nghĩa, đồng thời gia nhập cả NATO và EU vào năm 2004.
Slovakia hiện đã phát triển cao, cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe toàn cầu và giáo dục đại học miễn phí cho công dân của mình. Các ngành dịch vụ và du lịch là những ngành đóng góp chính cho nền kinh tế Slovakia. Trong đó, du lịch chủ yếu tập trung vào cảnh quan đồi núi của đất nước (các môn thể thao trên tuyết, khu nghỉ dưỡng), hang động.
Là quốc gia đông dân và lớn thứ hai châu Âu, chỉ sau Nga. Ukraine tiếp giáp với 7 quốc gia khác, Biển Đen và Biển Azov. Nơi đây là một trong những nhà xuất khẩu ngũ cốc lớn nhất thế giới và sở hữu trữ lượng tài nguyên đáng kể như như khí đốt tự nhiên, lithium và các khoáng chất khác.Tuy vậy, Ukraine là một trong những quốc gia nghèo nhất ở châu Âu. Nền kinh tế Ukraine càng thêm căng thẳng do xung đột đang diễn ra với Nga..
Bài viết đã trả lời cho câu hỏi Đông Âu gồm những nước nào? Thông qua bài viết, hy vọng bạn đọc đã nắm được những thông tin cơ bản nhất về các nước khu vực Đông Âu.
Xem thêm: 6 quốc gia dễ nhất để có thẻ cư trú tại châu Âu